Op dinsdag 15 november werd ik door AORTA uitgenodigd om een voordracht te verzorgen over het Parcival schilderij van Liane Collot d’Herbois wat in de wachtruimte van Mercuur hangt. Aansluitend heb ik in een workshop met de deelnemers van deze avond geschilderd, om ook de werking van de kleuren aan den lijve te ervaren.
Ik had mijn voordracht zo opgebouwd dat ik de deelnemers mee op reis nam door de verschillende cultuurperioden, welke allemaal een verbinding hebben met de atmosferische kleuren. Op deze wijze maakten we tegelijkertijd een reis door de kleuren. Deze reis leerde ons dat alles steeds in verandering en beweging is. Als voorbeeld nam ik de atmosfeer rondom de aarde. In deze atmosfeer zijn licht en duisternis werkzaam en de elementen vocht, lucht, warmte en vaste stoffen zorgen voor voortdurende verandering en beweging, waardoor steeds andere atmosferische kleuren zichtbaar worden. De atmosfeer was in de eerste cultuurperioden, duizenden jaren voor Christus, nog heel dik zoals een dichte mist. Daarentegen is de atmosfeer in onze tijd vele malen dunner en er ontstaan zelfs gaten in de atmosfeer. We zien dan ook dat het bewustzijn van de mens in die vroege jaren nog slapend is. Langzaam maar zeker verandert dit naar een dromend bewustzijn en uiteindelijk zijn we in onze tijd veel wakkerder. De kleuren brengen ons van een eenheid – magenta – naar een dualiteit – karmijn – naar een drie-eenheid – vermiljoen, oranje, geel – naar een vierledigheid – geelgroen, groen, turkoois, kobaltblauw en naar onze tijd waar lange tijd het indigo zal heersen om ons vervolgens nog naar het violet te brengen.
Het verhaal van Parcival leidt ons eigenlijk langs dezelfde weg. Parcival, als een nar verkleed, gaat op weg naar de Graal. Onderweg komt hij in situaties die hem steeds meer tot bewustzijn brengen. Hij ontdekt wie hij eigenlijk is en wat zijn taak is. In eerste instantie verzuimd hij de juiste vraag te stellen. Hij heeft anderen nodig om hem te laten inzien dat hij degene is die de vraag moet stellen. En als hij uiteindelijk de vraag stelt aan koning Amfortas: “Heer, wat deert U?” kan de wond van Koning Amfortas genezen en komt de Graal aan Parcival toe.
Liane Collot d’Herbois schilderde de diverse Parcival motieven ontelbare malen. Deze schilderijen zijn verspreidt over de hele wereld. Liane werd hiertoe aangezet door Ita Wegman, de Nederlandse dokter die nauw samenwerkte met Rudolf Steiner. Zij wist dat Liane in staat was te schilderen zoals Rudolf Steiner bedoeld had. Bovendien had zij contact met de geestelijke wereld en kon zij ons door haar schilderijen een inkijk hierin geven. De weg van de gewaarwordingsziel, in zeer vroege tijden waarin mensen zich nog gewaar waren van de godenwereld, gaat naar de verstandsgemoedsziel waarin de mens wat losser komt te staan van deze godenwereld en zelf begint na te denken. Om vervolgens in onze tijd aan te komen waarin er van alle kanten aan ons getrokken word om in de bewustzijnsziel te komen. We staan er alleen voor, velen van ons hebben te maken met ziekte en eenzaamheid. We staan in dit indigo tijdperk voor de afgrond en moeten allemaal op onze eigen manier de overkant zien te bereiken. Tegelijkertijd doet dit een appèl op onze medemensen. Door het te delen met onze medemensen krijgen we het inzicht wat en hoe we iets moeten doen. Dit sociale aspect zal in het volgende tijdperk nog veranderen. In het violet zal het egoïsme verdwijnen. We zullen tot zelfopoffering komen en dit zal leiden naar wat we “opstanding in moed” zouden kunnen noemen.
Het Parcival schilderij wat we tijdens deze avond in ons midden hadden, laat die laatste stap van Parcival zien. Hij staat in het vermiljoen, de kleur die bewustzijn geeft, en is omringd door caput mortuum. Caput mortuum is een conglomeraat voor zowel de kleuren vóór als achter het licht. Waarschijnlijk heeft Liane gekozen voor caput mortuum, waarin het violet werkzaam is, en niet voor het violet zelf omdat zij wilde aangeven dat het nieuwe lichtblauwe licht niet door de poort van het violet komt. Dit nieuwe licht geeft een vermiljoen reflectie op het caput mortuum.
In de workshop zijn we met deze kleuren in de juiste kleurbeweging gaan schilderen.
Hieronder volgen enkele impressies van de workshop waarin het schilderij van Liane op de achtergrond goed te zien is.
